Ja w grupie - gdzie zmierzam po zakończeniu projektu

Prezentuję kilka ćwiczeń, które mogą być pomocne w analizie swojej roli w życiu grupy projektowej, a zwłaszcza tego, co z zebranym doświadczenie zrobić dalej. Przejdźcie przez te ćwiczenia w grupie, mimo, że w dużej mierze wymagają one refleksji osobistej – skoro wspólnie udało się Wam zrealizować projekt to z pewnością taka autorefleksja przeprowadzona w grupie pójdzie Wam jak z płatka!

Każde z ćwiczeń warto przeprowadzać w kręgu, nie w ławkach. Możecie je również zrealizować poza szkołą – na kocyku. Koniecznie zabierzcie ze sobą kilka arkuszy (przynajmniej 10) papieru oraz flamastry, koperty (w ilości równej osobom w grupie), długopisy i kartki a4, małe karteczki, długopisy.

1. JA W GRUPIE – MOJA FUNKCJA – 30 MINUT.

• Przypomnijcie sobie jakie funkcje należało nadać członkom i członkiniom grupy projektowej, aby Wasze działanie projektowe zakończyło się sukcesem. Niech każda osoba weźmie 3 karteczki i na każdej z nich zapisze jedną funkcję, którą pamięta z realizacji projektu. Starajcie się pracować samodzielnie – dajcie sobie na to maksymalnie 3 minuty.
• Zapisane karteczki wrzućcie do jednego pojemnika – to może być kartonik lub słoik. Jedna osoba z grupy niech się zajmie wyjmowaniem karteczek i zapisywaniem funkcji – jednej pod drugą na lewej stronie tablicy lub arkusza papieru. Jeśli się one powtarzają nie zapisujecie ich ponownie.

Co się może pojawić na karteczkach: koordynator/koordynatorka, osoba od promocji, techniczny/techniczna, grafik/graficzka, osoba od poszukiwania sponsorów i sponsorek, fotograf/fotografka i wiele, wiele innych.

• Po zapisaniu przeprowadźcie rundkę w grupie, podczas której każdy mówi, jaką funkcję pełniła – należy podać jedną funkcję, nawet jeśli ktoś był zaangażowany w różne rzeczy. Osoba notująca dopisuje imiona do funkcji, które wcześniej zostały zapisane na tablicy lub papierze – imiona powinny być zapisane w środkowej części. Starajcie się nie przerywać wypowiedzi kolegów i koleżanek. Nawet jeśli czujecie, że dana osoba niekoniecznie pełniła konkretną rolę, nie komentujcie tego. To zadanie ma na celu pokazanie perspektywy każdej z osób, a nie dyskusję o tym, czy rzeczywiście tak było. Dajcie sobie na rundkę 5 minut (liczne grupy mogą wymagać większej ilości czasu).

Przykłady funkcji mogą być identyczne jak podczas ćwiczenia realizowanego wcześniej.

• I kolejna rundka: każda osoba niech się chwilę zastanowi na tym, jaka czynność, którą wykonywała podczas pracy w projekcie, najbardziej świadczy o tym, że przypisała siebie właśnie do jednej funkcji. Osoba zapisująca notuje te czynność po prawej stronie tablicy lub arkusza papieru. I ponownie – nie komentujcie wypowiedzi kolegów i koleżanek, dajcie każdemu równe prawo by siebie zaszeregować w odpowiednim miejscu w grupie w taki sposób, jak ta osoba czuje.

Wypowiedź każdej osoby może zaczynać się tak: Byłam (tutaj należy wstawić taką funkcję, jaką się wybrało), ponieważ (tutaj należy wstawić jedną czynność) przygotowałam plakat i ulotki na piknik.

Efektem tego zadania jest stworzenie mapy grupy pod kontem funkcji i przykładów ich realizacji. To zadanie opiera się na osobistej refleksji, która ma miejsce wewnątrz grupy. Prośba o niekomentowanie wypowiedzi nie pojawiła się bez przyczyny! Warto dać innym szansę na wyrażenie swojego zdania czy opinii, szczególnie jeśli to zdanie dotyczy właśnie tej osoby. Taka forma podsumowania pracy w grupie pozwala na osobistą refleksję i umożliwia znalezienie swojego miejsca w grupie po zakończeniu projektu. Dlatego tak ważne jest, aby zrobić to w miłej atmosferze i pozwolić innym na swobodną wypowiedź – tak, by każdy, wypowiadając swoją opinię, miał poczucie bezpieczeństwa w grupie. Opiekun/opiekunka grupy powinna wziąć udział w ćwiczeniu – z pewnością pełniła bardzo ważną funkcję!

 

2. POZYCJA IDEALNA – 45 MINUT (LUB WIĘCEJ W ZALEŻNOŚCI OD LICZEBNOŚCI GRUPY)

W tym ćwiczeniu zachęcam Was do pracy dalej w temacie funkcji w grupie. Macie je wypisane na plakacie lub tablicy. Teraz będą Wam potrzebne arkusze papieru – jeden arkusz, jedna funkcja oraz flamastry. Efektem tego zadania będzie dopasowanie czynności oraz kryteriów sukcesu do każdej funkcji, którą określiliście w ćwiczeniu pierwszym

• Podzielcie się na mniejsze grupy (minimalnie 3 osobowe). Każda z grup otrzymuje taką samą ilość arkuszy papieru. Na każdym z arkuszy u góry zapiszcie nazwę jedną nazwę funkcji, która była pełniona w grupie. Na środku arkusza narysujcie człowieka (nie ma znaczenia, czy jest to kobieta czy mężczyzna, może być to po prostu ludek). Po lewej stronie zapiszcie: czym się zajmuje, po prawej: kryteria sukcesu. Wasz plakat może wyglądać tak, jak ten poniżej. U Was zamiast kropeczek znajdą się obowiązki i kryteria sukcesu.

Krótko o tym czym są kryteria sukcesu – są to mierzalne efekty, które świadczą o tym, że dane zadanie zostało wykonane dobrze, np.

Koordynator/koordynatorka – jedna z funkcji to: opracowanie harmonogramu – kryterium sukcesu może być: harmonogram jest jasny dla każdego i możliwy do zrealizowania

Grafik/graficzka – jedna z funkcji to: opracowanie plakatu wydarzenia – kryterium sukcesu może być: na plakacie znajdują się wszystkie ważne informacje na temat wydarzenia.

• Na wykonanie każdego plakatu macie 5 minut. Nie musicie go wypełniać do końca – później będzie szansa, by go uzupełnić.
• Gdy wszystkie małe grupy skończyły wykonywanie plakatu zaprezentujecie je innym. Zawieście w widocznym miejscu lub po prostu, podczas prezentacji, trzymajcie go w dłoniach (pamiętajcie, że jeśli jesteście na zewnątrz nie wolno przypinać plakatu gwoździami ani pinezkami do drzew. Możecie go przywiązać sznurkiem, ale później należy po sobie posprzątać).
• Podczas prezentacji plakatu omówcie jakie funkcje zapisaliście i jakie kryteria sukcesu im przypisaliście. Po zakończeniu omawiania plakatu zapytajcie grupę czy coś jeszcze dopisać. I dopisujcie! Pozwólcie sobie na krótką burzę pomysłów przy każdym z plakatów. Starajcie się odnosić do Waszego doświadczenia pracy w grupie, które zdobyliście podczas realizacji projektu uczniowskiego.

 

3. LIST DO SAMEGO SIEBIE

W tym ćwiczeniu zachęcam Was do osobistej refleksji. Będzie Wam potrzebna karta, długopis oraz koperta. Na wykonanie zadania macie 15 minut. Waszym zadaniem jest napisanie listu przyszłościowego do siebie. List przyszłościowy ułatwia spisanie celów oraz ich późniejszą weryfikację przez samego siebie.

W liście odpowiedz sobie na kilka pytań:

• Jestem z siebie dumny, ponieważ podczas projektu zajmowałem się (tutaj napisz czym się zajmowałeś) i zrobiłem (tutaj napisz co zrobiłeś). Np. podczas projektu zajmowałam się przygotowaniem mapy okolicy i zrobiłam czytelną mapę, która przydała się podczas gry terenowej. Tych zdań może być więcej niż jedno.
• Czuję, że zadania, które wykonywałem mnie rozwinęły, ponieważ (tu napisz dlaczego tak czuję). Np. Czuję, że przygotowanie mapy mnie rozwinęło, ponieważ wiem, czym jest skala oraz poznałam kilka internetowych narzędzi do sporządzania map.
• Podczas mojej pracy w projekcie nauczyłem się (tutaj napisz, czego się nauczyłeś). Np. Podczas realizacji projektu nauczyłam się skali mapy, korzystać z kilku internetowych narzędzi, wyszukiwania map na wolnej licencji.
• Po projekcie chciałbym rozwinąć swoje umiejętności w zakresie (tutaj napisz w jakim). Np. Po projekcie chciałabym rozwinąć swoje umiejętności w zakresie tworzenia map interaktywnych, nakładania obrazków na mapy.
• Swoje umiejętności rozwinę poprzez (tutaj wpisz, co planujesz zrobić, aby rozwinąć swoje umiejętności). Np. Swoje umiejętności w tworzeniu map rozwinę poprzez zapisanie się na kółko technologii informatycznych, poszukaniu w Internecie poradników do tworzenia map oraz zrobię interaktywną mapę mojej okolicy, na której zaznaczę miejsca, gdzie młodzież szczególnie lubi spędzać czas, a później przekażę ja do lokalnego domu kultury.

Każda osoba niech zaklei kopertę napiszę na niej swoje imię i nazwisko i przekaże ją opiekunowi lub opiekunce. Nie czytajcie listów na forum – to list do Was, nie do innych osób w grupie. Koperty powinny wrócić do adresatów po pół roku od napisania listu do samego siebie. Pół roku – tyle dajcie sobie czasu by rozwinąć swoje nowe umiejętności. Trzymam kciuki, by się Wam to udało.

A co jeśli po pół roku, kiedy otworzycie kopertę z listem do siebie, uznacie, że nie udało się Wam zrealizować celu – rozwinąć swoich umiejętności? Spróbuj raz jeszcze! Napisz kolejny list i go schowaj do koperty. Spróbuj zaplanować swoje kolejne pół roku tak, by mieć możliwość rozwijania swoich umiejętności! Warto dodać do listu kryteria sukcesu, na podstawie których będziecie mogli określić, czy udało się zrealizować swój cel rozwijania umiejętności (one pojawiają się już w przykładać do punktów listu, ale pamiętajcie, że to tylko przykłady).

Powodzenia!

Autor tekstu: Przemysław Wyciechowski