Szkoła dla zrównoważonego rozwoju

Edukacja dla zrównoważonego rozwoju różni się od edukacji ekologicznej tym, iż zakłada nie tylko rozwijanie wśród uczniów i uczennic postaw mających na celu poszanowanie środowiska przyrodniczego, ale wskazuje również na szereg innych zagadnień (np. społecznych, ekonomicznych), które mogą wpływać na tempo zmian zachodzących w środowisku. Uczy w jaki sposób godzić wzrastające potrzeby konsumpcyjne współczesnych społeczeństw z kurczącymi się zasobami naturalnymi naszej planety. Edukacja ekologiczna jest zatem pojęciem węższym, które zawiera się w edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju jako jeden z elementów składowych.                                                                                                                                            

                                                                                                                                                                               (źródło: flickr)

 

Szkoły stanowią jeden z podstawowych filarów odpowiedzialnych za realizację zadań z zakresu edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju. Nie tylko w ramach wdrażania tej idei do treści programowych poszczególnych przedmiotów, ale również poprzez podejmowanie wielu praktycznych aktywności angażujących uczniów i uczennice. Edukacja ta opiera się m.in. na zasadzie nauki przez całe życie, i rozpoczyna się już na etapie wychowania przedszkolnego i towarzyszy przez kolejne etapy nauki, aż do edukacji na poziomie uczelni wyższej. Również w dorosłym życiu, osoby zainteresowane tematyką zrównoważonego rozwoju mogą korzystać z ofert studiów podyplomowych, uniwersytetów otwartych czy kursów i szkoleń. Najliczniejszą jednak grupą odbiorców i odbiorczyń są obecnie uczniowie i uczennice szkół podstawowych oraz gimnazjalnych. Z tego względu nauczyciel/nauczycielka pełni bardzo ważną rolę w przekazywaniu wiedzy na temat zrównoważonego rozwoju, kształtowania świadomości ekologicznej oraz postaw i umiejętności, które w przyszłości zaowocować mają pełnym zrozumieniem złożoności idei zrównoważonego rozwoju oraz chęcią kontynuowania zachowań wyniesionych z zajęć.

 

Zgodnie z tym co zostało zawarte w Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej „Przez Edukację do Zrównoważonego Rozwoju” podstawowym zadaniem całej społeczności szkolnej (dyrekcji, nauczycieli/ek, uczniów/uczennic i ich rodziców) powinno stać się wykorzystywanie możliwości zawartych w podstawie programowej, w celu wyzwolenia i utrwalenia u uczniów/uczennic potrzeby życia zgodnego z ideałami zrównoważonego rozwoju. Strategia przedstawia następujące przykłady, dzięki którym taki stan jest możliwy do osiągnięcia:

• kształtowania człowieka świadomego sweojej jedności ze środowiskiem przyrodniczym i społeczno-kulturowym;
• rozwijanie umiejętności obserwowania środowiska oraz gromadzenia o nim informacji;
• poznanie praw i współzależności rządzących przyrodą, a także zachodzących pomiędzy przyrodą a człowiekiem;
• kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów zgodnie z posiadaną wiedzą i przyswojonym systemem wartości;
• pobudzenie wrażliwości na piękno przyrody i ład przestrzenny;
• kształtowania postawy szacunku dla życia i zdrowia, zarówno własnego, jak i wszystkich innych istot;
• prowadzenie aktywnych form edukacji w terenie;
• współpracę między nauczycielami w tworzeniu klimatu sprzyjającego realizacji podstawowych celów edukacji ekologicznej.

(źródło: domena publiczna)

Aby powyższe założenia mogły zostać osiągnięte ważne jest nawiązywanie przez szkoły kontaktów z władzami na szczeblu samorządowym, społecznościami lokalnymi, wydziałami przyrodniczymi uczelni wyższych oraz innymi instytucjami odpowiedzialnymi za edukację ekologiczną i nadzorowanie stanu ochrony środowiska w bliższej oraz dalszej okolicy. Kolejnym działaniem, które może wspomóc działania szkoły, jest angażowanie nauczycieli/nauczycielek i uczniów/uczennic w krajowe oraz zagraniczne programy poświęcone edukacji o tematyce ekologicznej. Szkoła w swoich dążeniach nie powinna ograniczać się jedynie do działań na rzecz ochrony przyrody na swoim terenie, lecz wychodzić poza mury szkolne i promować osiągnięcia własnych uczniów i uczennic. Zdobyta przez podopiecznych wiedza na temat zrównoważonego rozwoju oraz praktyczne umiejętności powinny z kolei służyć edukacji dorosłych i przyczyniać się do licznych aktywności prowadzonych w terenie.

 

Źródło:

 http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_04/97b75873145cdf7e7695ed9573147c78.pdf

http://www.fir.org.pl/doc/zrownowazony_rozwoj_aspekty_rozwoju_spolecznosci_lokalnych.pdf

http://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/457/Praca%20doktorska.pdf?sequence=1

 

Autorka tekstu: Alexandra Sulżyńska